Internet là gì? Tóm tắt kiến thức CƠ BẢN về mạng Internet

Bạn đang muốn tìm hiểu Internet là gì? Internet ra đời năm nào và nó đã phát triển ra sao? Internet hoạt động như thế nào? Internet có những lợi ích gì làm bạn phải thấy bất ngờ? Hãy tìm hiểu ngay chi tiết qua bài viết dưới đây của Chiêm Tài Mobile nhé!

Internet là gì?

Internet theo định nghĩa của Wikipedia là “Internet hay Mạng là một hệ thống thông tin toàn cầu có thể được truy cập công cộng gồm các mạng máy tính được liên kết với nhau… Hệ thống này bao gồm hàng ngàn mạng máy tính nhỏ hơn của các doanh nghiệp, của các viện nghiên cứu và các trường đại học, của người dùng cá nhân và các chính phủ trên toàn cầu, được liên kết bởi một loạt các công nghệ mạng điện tử, không dây và mạng quang.”

Internet là viết tắt của từ gì? 

Internet là một từ viết tắt được ghép từ 2 từ: Inter- (nghĩa là “liên”/”xuyên”) + network (nghĩa là “mạng”). Đây là định nghĩa do Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đưa ra đầu tiên vào thời điểm Internet ra đời.

Quá trình hình thành và phát triển của mạng Internet

Internet được bắt nguồn từ nghiên cứu của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ nhằm mục đích chia sẻ thời gian của máy tính vào những năm 60 của thế kỷ XX. 

Trong khi đó, công nghệ chuyển mạch gói, một công nghệ cơ bản của Internet, đã được phát triển bởi hai nhà nghiên cứu độc lập với nhau là Paul Baran và Donald Davies. Công nghệ này đã được tích hợp vào trong hệ thống mạng ARPANET vào năm 1967 (ARPANET chính là tiền thân của mạng Internet). 

Vào cuối những năm 60 và đầu những năm 70, các công nghệ chuyển mạch gói khác được phát triển như mạng NPL, mạng Merit và Cyclades. 

Thời điểm đánh dấu sự kết nối tạo thành liên kết đầu tiên của ARPANET để bắt đầu hình thành Internet là vào ngày 29/10/1969. Nó bắt đầu bằng việc kết nối mạng ARPANET của 2 cơ quan bao gồm Trung tâm đo lường mạng của Đại học California, LA, và Trường Kỹ thuật và Khoa học ứng dụng Henry Samueli. 

Sau đó cho đến cuối năm 1971 đã có thêm 2 cơ quan nữa tham gia vào mạng ARPANET này.

Tại thời điểm đó đã có tới 15 trang web kết nối với mạng ARPANET non trẻ, báo hiệu một sự phát triển vượt bậc trong tương lai của mô hình chia sẻ thông tin này.

Để có một cái nhìn rõ ràng hơn, chúng ta sẽ cùng điểm lại tất cả các mốc thời gian quan trọng trong sự phát triển của Internet theo dòng thời gian dưới đây:

Cách thức hoạt động của Internet như thế nào

Cách thức hoạt động của Internet là kết nối các điểm trong hệ thống mạng với nhau thông qua một giao thức chuẩn giữa các thiết bị. Dữ liệu được đóng gói thành các gói tin, các gói tin được mã hóa để tăng cường bảo mật và gửi đi. Có thể nói rằng cách hoạt động của internet giống như cách hoạt động của một mạng LAN quy mô toàn thế giới.

Để hoạt động được đúng cách và mượt mà, hạ tầng internet phải bao gồm đầy đủ các thiết bị (phần cứng) cần thiết, kèm theo đó là rất nhiều phần mềm khác nhau có vai trò đọc hiểu thông tin đi và đến liên tục trong hệ thống.

Các thiết bị phần cứng của internet bao gồm: hệ thống truyền dẫn, modem, các thiết bị, bộ định tuyến. Hệ thống truyền dẫn bao gồm: cáp quang, cáp đồng, cáp truyền hình, sóng WiFi, 3G/4G/5G, trong đó các hệ thống kết nối không dây hoạt động được là nhờ sự bao phủ rộng khắp toàn cầu của cáp có dây giúp tín hiệu được truyền đi mọi nơi một cách ổn định.

Các giao thức quyết định việc giao tiếp giữa các thiết bị trong hệ thống mạng internet bao gồm: 

• Giao thức IP: (Internet - Protocol) quy định việc gán cho các thiết bị 1 địa chỉ IP duy nhất.
• Giao thức TCP: (Transmission Control Protocol) điều khiển việc truyền tải dữ liệu theo đúng thứ tự và chính xác.
• Giao thức UDP: (User Datagram Protocol) không tin cậy nhưng nhanh hơn TCP, được ứng dụng trong truyền tải trực tiếp (live stream)
• Giao thức HTTP/HTTPS: (HyperText Transfer Protocol/ HyperText Transfer Protocol Secure), dùng để truyền tải các web giữa máy khách và máy chủ, Https là phiên bản bảo mật của Http
• Giao thức FTP: (File Transfer Protocol) giúp truyền tải các tập tin giữa các thiết bị trên mạng Internet.
• Giao thức SMTP (Simple Mail Transfer Protocol): dùng trong việc gửi và nhận email.
• Giao thức IMAP/POP3: dùng để truy xuất email từ máy chủ.
• Giao thức DNS (Domain Name System): được sử dụng để dịch tên miền thành địa chỉ IP để các thiết bị có thể hiểu được.

→ Những giao thức này kết hợp với nhau để dữ liệu có thể truyền tải được trên internet một cách an toàn và hiệu quả.

Khi bạn gõ địa chỉ một website trên trình duyệt máy tính và ấn enter, một tín hiệu yêu cầu truy cập được mã hóa sẽ được gửi đến máy chủ lưu trữ web qua hệ thống truyền dẫn. Máy chủ sẽ đọc tín hiệu được gửi đến và đáp ứng yêu cầu của bạn bằng cách gửi thông tin được lưu trữ trên máy chủ đến máy tính của bạn. Trên trình duyệt máy tính, thông tin sẽ được giải mã thành văn bản và hình ảnh, nhờ đó bạn sẽ đọc hiểu được dữ liệu đó.

Lợi ích và vai trò của mạng Internet

Internet ra đời được mệnh danh là cuộc cách mạng thông tin lần thứ năm, giúp con người có những bước tiến vĩ đại trong việc chia sẻ thông tin, giúp cho kiến thức của nhân loại được tiếp cận với nhiều người hơn. Từ đó khả năng học tập và tiềm năng của con người được khai phá và phát triển nhanh hơn bao giờ hết.

Cùng Chiêm Tài Mobile điểm qua những lợi ích to lớn nhất mà Internet mang lại qua những đầu dòng dưới đây.

Tạo ra một mạng lưới thông tin khổng lổ

Internet, như đã nói ở trên, đã tạo ra một mạng lưới, một nguồn thông tin khổng lồ có thể được tiếp cận bởi tất cả mọi người trên thế giới một cách miễn phí. Hầu như tất cả mọi nguồn thông tin từ cổ đại đến hiện đại đều đã được mã hóa và đưa lên mạng Internet, chỉ trừ những thông tin mang tính bảo mật như quân sự

Là một thư viện khổng lồ với vô vàn nguồn kiến thức trong các lĩnh vực khác nhau, nhưng nhờ thuật toán sắp xếp một cách khoa học, người dùng có thể dễ dàng truy xuất được thông tin mình cần một cách nhanh chóng.

Làm cho việc liên lạc trở nên nhanh chóng hơn bao giờ hết

Nhờ có internet, việc liên lạc giữa mọi người trên thế giới trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Giờ đây mọi người ở khắp nơi trên thế giới có thể liên lạc với nhau, nhìn thấy nhau gần như ngay lập tức qua các công cụ gọi video kết nối với Internet.

Các cách thức liên lạc qua internet cũng được phát triển vô cùng đa dạng. Thay vì trước đây chỉ có gửi thư tay, gọi điện thoại, thì nhờ có internet, các phương thức liên lạc mới đã được phát triển như: email, tin nhắn văn bản, cuộc gọi thoại qua internet, cuộc gọi video, gần đây nhất là sự phát triển nở rộ của các công cụ họp trực tuyến (tele-meeting).

Kết nối mọi người trên khắp thế giới

Cũng qua Internet, giờ đây vòng kết nối bạn bè của mỗi người không còn bó hẹp trong phạm vi khu vực, đất nước mình sinh sống, mà còn mở rộng ra quốc tế. Một người ở một vùng quê hẻo lánh ở Việt Nam cũng có thể gặp gỡ và kết bạn với một người ở Mỹ, châu Âu, hay châu Đại Dương,  nếu có kết nối Internet toàn cầu.

Tất cả mọi người có thể cùng nhau thảo luận về một chủ đề trên một diễn đàn chung, cùng tranh luận về một bài viết trên mạng xã hội, hoặc chia sẻ quan điểm cá nhân với tất cả mọi người trên thế giới.

Tạo điều kiện cho mua sắm online

Từ khi Internet ra đời, một ngành kinh doanh mới cũng phát triển, đó là kinh doanh online. Người dùng internet chỉ tốn một vài phút để có thể lướt qua một loạt sản phẩm ở rất nhiều các cửa hàng khác nhau chỉ cần có một chiếc máy tính hoặc điện thoại có kết nối Internet, từ đó dễ dàng lựa chọn cho mình một sản phẩm ưng ý. Các công cụ phục vụ cho việc mua sắm và thanh toán online cũng ngày một phát triển như các sàn thương mại điện tử, cổng thanh toán, v.v.

Các doanh nghiệp cũng từ đó mà phát sinh ra một ngành mới, marketing online, để giúp nắm bắt được hành vi mua sắm mới của khách hàng trên không gian mạng.

Tạo ra ngành nghề mới - MMO (Make Money Online)

Sự phát triển của Internet giống như tạo ra một không gian mới, trong đó tất cả người dùng có thể làm việc, vui chơi, giải trí, kết nối. Những hoạt động của con người trên Internet kéo theo rất nhiều nhu cầu phát sinh, từ đó tạo ra một ngành nghề mới, đó là kiếm tiền trực tuyến (Make Money Online). 

Những sản phẩm của MMO phổ biến có thể kể đến như: Tiếp thị liên kết, Dropshipping, Bán hàng trực tuyến, viết blog, làm video trên Youtube, bán khóa học trực tuyến, bán phần mềm, kiếm tiền trên TikTok, v.v.

Học trực tuyến

Nguồn kiến thức trên internet rất nhiều và sâu nếu bạn biết cách khai thác. Ngoài ra thì nhờ internet mà không ít khóa học về mọi lĩnh vực được phát hành. Nhờ đó người dùng có thể học tập mọi lúc, mọi nơi thông qua máy tính hoặc điện thoại kết nối với Internet.

Khiến cuộc sống thuận tiện hơn

Cuộc sống có internet khiến cho rất nhiều công việc được thực hiện một cách dễ dàng hơn. Chẳng hạn trước đây bạn sẽ phải đến đại lý để mua vé máy bay, tàu hỏa, thì bây giờ bạn hoàn toàn có thể làm điều đó online chỉ với một chiếc điện thoại.

Ảnh hưởng tiêu cực của Internet

Không thể phủ nhận những lợi ích tuyệt vời và đầy tính cách mạng của Internet, thế nhưng bên cạnh đó Internet cũng có những ảnh hưởng tiêu cực lên cuộc sống của con người.

Giảm sự tương tác trực tiếp giữa người với người

Việc dễ dàng trò chuyện và bày tỏ quan điểm trên Internet khiến cho con người ngày càng ngại tìm đến nhau để nói chuyện một cách trực tiếp. Điều này cực kỳ nguy hiểm vì nó làm giảm sự tương tác thực tế giữa con người với nhau, giao tiếp thực tế chính là nền tảng tạo nên xã hội loài người, nhưng dường như nó đang bị Internet làm cho suy thoái.

Các bệnh tâm thần liên quan đến Internet

Do những thuật toán phân phối nội dung trên Internet, con người dễ dàng bị choáng ngợp bởi hàng loạt các thông tin cùng loại, hoặc toàn là tiêu cực, hoặc toàn là tích cực, hoặc thật giả lẫn lộn. Những luồng thông tin liên tục này khiến cho não bộ của con người hoặc bị hưng phấn quá mức do một loạt các thông tin tích cực, hoặc bị suy sụp quá mức do một loạt các thông tin tiêu cực, hoặc bị hỗn loạn mất phương hướng do thông tin quá nhiều chiều mà không biết đâu là nội dung thật.

Một điển hình của bệnh tâm thần liên quan đến việc hấp thụ quá nhiều thông tin gây hưng phấn cao độ trên Internet và các phương tiện truyền thông chính là hội chứng Tic, đây là hội chứng thường gặp ở trẻ em bị ngộ độc dopamin do thường xuyên chơi game quá mức, hoặc xem quá nhiều các chương trình ti vi gây cười, gây hưng phấn.

Bệnh lười suy nghĩ

Việc tìm kiếm nguồn thông tin quá dễ dàng trên Internet khiến cho con người lười suy nghĩ, ngại tìm tòi suy luận. Hành vi này sẽ dần dần giết chết sự sáng tạo trong mỗi chúng ta. Chính vì thế, khi sử dụng các thông tin trên Internet, mỗi người cần phải phân tích, lập luận, xác định thông tin đúng, và kết hợp các thông tin lại với nhau để tạo thành kiến thức riêng cho bản thân mình.

Mất an toàn thông tin cá nhân

Tham gia vào Internet luôn luôn đồng hành với việc bạn cần phải khai báo thông tin cá nhân, nhất là khi bạn muốn sử dụng một dịch vụ nâng cao của một nhà cung cấp nào đó. Không gian mạng là một môi trường do con người tạo ra, chính vì thế mà nó cũng có thể bị con người “bẻ khóa” và khai thác các lỗ hổng. Nhờ những lỗ hổng đó mà kẻ xấu sẽ lợi dụng để đánh cắp thông tin cá nhân của bạn. 

Ngoài ra, những kẻ xấu cũng có thể lấy những thông tin mà bạn đang chia sẻ công khai trên Internet để mạo danh bạn, thực hiện hành vi lừa đảo, vu khống, thực hiện các hành vi bạo lực trên không gian mạng.

Hội chứng ái kỷ gia tăng

Các hành vi câu like câu view bất chấp luân thường đạo lý, bất chấp pháp luật, ảo tưởng sức mạnh của sự nổi tiếng là biểu hiện của hội chứng ái kỷ gia tăng. Những người thực hiện các hành vi vi phạm đạo đức, pháp luật chỉ để câu like, câu view, để người khác chú ý đến mình, để được tung hô và khen ngợi cũng có thể được coi là những người mắc hội chứng bệnh tâm thần do ảnh hưởng của Internet.

Sự kiệt sức của bộ não

Bên cạnh việc sử dụng Internet để phục vụ cho công việc, học tập thì chúng ta còn xem video, đọc truyện, lướt mạng xã hội và nghĩ rằng những hoạt động này là để thư giãn và giải trí. Thực tế không phải vậy.

Việc xem video, lướt mạng xã hội, đọc truyện trên Internet thực chất vẫn khiến cho não bộ liên tục phải xử lý thông tin, liên tục phải hoạt động để phân tích những luồng thông tin mới dồn dập đổ về từ Internet. Việc này sẽ khiến cho não bộ bị kiệt sức, và khi quay trở lại công việc, não bộ sẽ bị giảm khả năng tập trung, ảnh hưởng tới công việc và học tập.

Sản sinh ra bạo lực mạng

Trên Internet, có những người dùng là ẩn danh, nhưng lời nói của họ thì lại hiển thị trước mặt người tiếp nhận. Chính vì lẽ đó, những kẻ quá khích và có ý đồ xấu sẽ thoải mái tra tấn người tiếp nhận thông tin bằng những lời nói, câu từ, hành vi xúc phạm, khiến cho người tiếp nhận phải chịu nhưng tổn thương mạnh mẽ và liên tục về tin thần. Đây chính là biểu hiện rõ ràng nhất về những hành vi bạo lực mạng vẫn diễn ra hàng ngày đâu đó trên Internet.

Điểm khác biệt giữa Internet và WiFi

Khẳng định luôn: Internet và WiFi không giống nhau. Mặc dù rất nhiều người vẫn còn nhầm lẫn giữa hai khái niệm này và cho rằng Internet chính là WiFi và ngược lại. Dưới đây là một bảng so sánh sự khác biệt giữa hai thuật ngữ này:

Lưu ý để sử dụng mạng Internet an toàn và hiệu quả

Để sử dụng internet an toàn và hiệu quả, dưới đây Chiêm Tài Mobile sẽ liệt kê ra một số gợi ý từ Google để bạn có thể tham khảo và áp dụng.

Sử dụng công cụ quản lý mật khẩu

Việc ghi nhớ mật khẩu một cách thủ công dẫn tới việc bạn có xu hướng dùng chung một mật khẩu cho nhiều tài khoản khác nhau. Đây là một lỗ hổng bảo mật cực kỳ nghiêm trọng.

Các trình quản lý mật khẩu để thay não bộ của bạn lưu trữ mật khẩu của tất cả các tài khoản là một thứ mà Google khuyên dùng.

Việc sử dụng công cụ quản lý mật khẩu sẽ giúp cho bạn thoải mái đặt những mật khẩu dài, khó để bảo vệ tài khoản của mình.

Luôn sử dụng phần mềm và hệ điều hành phiên bản mới nhất và có bản quyền

Hãy luôn sử dụng phần mềm và hệ điều hành cập nhật bản mới nhất và có bản quyền vì nó có chứa những bản vá những lỗ hổng bảo mật mà những phiên bản cũ, lậu không có.

Đối với người dùng điện thoại Android, hãy chắc chắn rằng bạn đã bật Google Play Protect để phát hiện và bảo vệ bạn khỏi những phần mềm độc hại.

Thường xuyên kiểm tra bảo mật 

Việc kiểm tra trạng thái bảo mật thường xuyên của thiết bị sẽ giúp bạn kịp thời khắc phục những lỗ hổng bảo mật có thể bị kẻ gian khai thác. Giữ an toàn cho dữ liệu trên thiết bị của bạn.

Kiểm tra lại cài đặt chia sẻ thông tin

Hãy chắc chắn rằng dữ liệu của bạn được chia sẻ với những người/tài khoản/thiết bị tin cậy. Hoặc đơn giản không chia sẻ nó với bất kỳ ai ngoài bản thân bạn.

Hãy luôn đọc kỹ “Điều khoản và điều kiện” khi đăng ký bất kỳ chương trình/tài khoản/sử dụng ứng dụng nào trên Internet. Cảnh giác với những trò chơi thú vị, dễ dàng, mà lại “miễn phí” trên Internet.

Bảo vệ tài khoản bằng passkey

Sử dụng passkey như nhận dạng khuôn mặt hoặc vân tay làm một lớp bảo mật tăng cường sẽ giúp cho tài khoản hay thiết bị của bạn an toàn hơn vì passkey được lưu trữ trên thiết bị.

Định kỳ kiểm tra bảo mật

Chức năng Security Checkup trên tài khoản Google sẽ giúp bạn xác định xem có những vấn đề tiềm ẩn nào về bảo mật mà bạn nên khắc phục hoặc xem xét xử lý để đảm bảo an toàn cho tài khoản.

Bỏ qua các liên kết đáng ngờ

Các trang web được đánh dấu là không an toàn và những đường link được gửi đến từ những nguồn không xác định là thứ mà bạn nên tránh xa.

Tỉnh táo trước hành vi lừa đảo trên mạng

Những kẻ lừa đảo trên mạng thường đánh vào tâm lý tham lam hoặc lo sợ của người dùng trên Internet để thực hiện hành vi lừa đảo. Trước khi thực hiện bất cứ hành động nào theo hướng dẫn của một “người nào đó” trên Internet, hãy đánh giá kỹ lại vấn đề để xác định được sơ hở của kẻ lừa đảo.

Xem xét lại sự thật

Trước khi thực hiện bất cứ điều gì, hãy kiểm tra lại tính xác thực của thông tin bằng các nguồn khác nhau như tra cứu Google, hỏi bạn bè, người thân, kiểm tra nguồn tham khảo của thông tin có chính thống không, có uy tín không. Hãy xác minh lại thông tin nhiều lần trước khi chia sẻ hoặc làm theo. 

Sử dụng phần mềm diệt vi rút máy tính

Nếu không chắc chắn về khả năng kiểm soát máy tính của mình, hãy mua cho mình một phần mềm diệt vi rút để sử dụng. Nó sẽ giúp bạn chống lại những mã độc tràn lan trên Internet.

Sử dụng Internet một cách có kế hoạch

Hãy đặt ra thời gian biểu sử dụng Internet của bạn một cách hạn chế và tuân thủ nó. Có thể bạn không tin, nhưng việc không sử dụng Internet để giải trí và thay vào đó là thực hiện các hoạt động giải trí truyền thống sẽ làm bạn cảm thấy hạnh phúc hơn đấy.

Tránh sử dụng WiFi công cộng

Không sử dụng WiFi công cộng để vào các trang web có nội dung kém an toàn hoặc thực hiện các giao dịch tài chính bởi vì kẻ gian có thể chặn đường tín hiệu truyền đi từ thiết bị của bạn, đánh cắp gói tin và lấy được thông tin cá nhân nhạy cảm của bạn đấy.

Bên cạnh đó, nên sử dụng WiFi có mật khẩu để an toàn hơn cho thiết bị và dữ liệu của bạn.

Kết

Qua bài viết trên đây, Chiêm Tài Mobile hy vọng bạn đã nắm được khái niệm Internet là gì cùng một số thuật ngữ gắn liền với nó. Bên cạnh đó, bạn cũng đã nắm được cách thức hoạt động của Internet, những lợi ích cũng như tác hại của Internet và những lưu ý để sử dụng Internet an toàn và hiệu quả. Chúc bạn luôn thành công và hạnh phúc trong cuộc sống.